Günümüzün dijital çağında, yazılım uygulamaları arasında veri ve işlevsellik paylaşımı giderek daha önemli hale gelmektedir. Bu yazılım ve uygulamaları birbirine bağlamanın birçok yolu vardır ve API’ler (Application Programming Interfaces) bu entegrasyonları arka planda destekler. Böylece, farklı yazılım ve uygulamalar arasında iletişim kurmayı ve veri alışverişinde bulunmayı kolaylaştırır. Ancak API’lerin hepsi birbiriyle eşit değildir. Bu yüzden geliştiriciler işletmelerin iş ihtiyaçlarına uygun şekilde çeşitli API türlerini kullanmaktadır. Bu blogda, bu API’lerin ne olduğunu, farklı türlerini ve doğru API türünü seçme konusunda dikkat edilmesi gerekenleri inceleyeceğiz.
API Nedir?
API, bir yazılım uygulamasının diğer uygulamalarla veya sistemlerle iletişim kurmasını sağlayan bir arayüzdür. Temelde, bir uygulamanın belirli işlevlerine veya veri kaynaklarına erişim sağlar. Örneğin, bir hava durumu uygulaması, bir API aracılığıyla hava durumu verilerini çekebilir ve hava durumu ile ilgili bilgiler verebilir veya bir ödeme işlemi uygulaması, ödeme geçmişi bilgilerini API üzerinden sunabilir.
Farklı API Türleri Nelerdir?
Public API, Internal API, Composite API ve Partner API olmak üzere temelde dört API türü mevcuttur. Buna ek olarak üç farklı API mimarisi API’lerin çalışma şeklini ve veri paylaşım şeklini belirlemektedir. Bunların hepsini tek tek inceleyeceğiz.
Herkese Açık API’ler (Public APIs)
Genel API’ler, Açık API’ler veya harici API’ler olarak da bilinmektedir. Bu API türü, herhangi bir kısıtlama olmaksızın dış geliştiriciler ve genel halk arasında bir köprü görevi görürler. Başka bir ifadeyle, Public API’ler, bir işletmenin iç sistemleri veya hizmetleri ile dış paydaşlar arasında bağlantı kurarak iş birliğini teşvik ederler. Bu açık erişim modeli, inovasyonu destekler ve işletmenin hizmetleri veya verileri etrafında daha geniş bir ekosistem oluşturmasına olanak tanır.
Partner API’ler
İş Ortağı API’leri harici olarak paylaşılır, ancak sadece API sağlayıcı firmayla iş ilişkisi olanlar arasında paylaşılır. Bu API’lerin erişimi, resmi lisanslara sahip yetkili müşterilerle sınırlıdır. Bu nedenle güvenlik önlemleri genellikle Genel API’lere (Public APIs) kıyasla daha sağlamdır. Bu sayede, Partner API’leri, işbirliği yapan firmalar arasında güvenli ve kontrollü veri alışverişi sağlar.
Dahili API’ler (Internal APIs)
Dahili API’ler (Internal APIs) yalnızca işletmelerin dahili kullanımı için paylaşılır. Bu yüzden de sadece işletme sınırları içinde erişilir. Genel veya iş ortağı API’lerinin aksine dışarıdan bir tarafın erişimine tamamen kapalıdır. Dahili API’nin amacı, şirket içi sistemler arasındaki veri alışverişini ve iletişimini sağlamaktır. Bu yüzden işletmelerin güvenlik politikalarına uygun olarak tasarlanır. Sadece yetkili personelin erişebilmesine izin vermek için güçlü kimlik doğrulama, yetkilendirme gibi güvenlik mekanizmalarını kullanırlar. Böylece, şirket içindeki veri akışını kontrol altında tutarak veri güvenliğini sağlarlar.
Bileşik API’ler (Composite APIs)
Bileşik API’ler iki veya daha fazla API’yi birleştirerek birbirine bağlı işlemler dizisi oluşturmayı sağlar. Başka bir ifadeyle Composite API’ler, geliştiricilerin birden fazla API’yi bir araya getirerek çağrıları veya istekleri birleştirmesine ve farklı sunuculardan tek bir birleşik yanıt almasına imkan tanır.
Bu tür API’ler farklı uygulamalardan verilere ihtiyaç duyulduğunda veya müdahale gerektirmeden otomatik bir çağrı ve yanıt zinciri başlatmak amacıyla kullanılabilir. Bu sayede, geliştiriciler farklı kaynaklardan gelen verileri tek bir yerden yönetebilmekte ve uygulamalarının işlevselliğini artırabilir.
API Protokolleri ve Mimarileri Nelerdir?
API protokolü ve mimarileri API’lerin çalışma kurallarını ve verilerin nasıl paylaşıldığını içerir. Temel olarak üç tür API protokolleri vardır: SOAP, REST ve RPC. Her API protokolünün kendine özel kullanım amaçları ve uygulamaları vardır.
REST
REST (Temsili Durum Transferi), sıkça kullanılan API mimarilerinden biridir ve basitliği ile dikkat çeker. RESTful API’ler, durumsuz iletişim ve kaynak odaklı mimari ilkelerine dayanarak çalışır. Bu API’ler, standart HTTP yöntemlerini kullanarak URL’ler aracılığıyla temsil edilen kaynaklarla etkileşim kurarlar.
Genellikle JSON veya XML gibi çeşitli formatlarda veri alışverişi yaparlar. Böylece, farklı sistemler arasında iletişim kurmak kolaylaşır. REST, basit ve uygulaması kolay yapısıyla dikkat çeker. Bu nedenle yaygın olarak tercih edilen bir API mimarisidir.
SOAP
SOAP (Simple Object Access Protocol) XML formatını mesajlarında kullanan ve katı kurallara dayanan bir iletişim protokolüdür. SOAP API’lerinin en emel özellikleri sağlamlığı, güvenlik özellikleri ve standartlara sıkı sıkıya bağlı olmasıdır.
Mesaj doğrulama, hata işleme ve önceden tanımlanmış bir sözleşme olan Web Hizmetleri Açıklama Dili (WSDL) gibi özellikler aracılığıyla API işlemlerini tanımlarlar. SOAP’ın güvenilirliği ve karmaşık işlemlere olan destek yetenekleri, özellikle finansal hizmetler ve sağlık gibi yüksek güvenlik ve güvenilirlik gereksinimlerine sahip uygulamalar için uygundur.
RPC
RPC (Remote Procedure Call), bir programın uzaktaki bir sunucuda yerel bir işlevi çağırmak gibi bir işlem gerçekleştirmesine olanak tanır. Bu protokol, uzak bir sunucuda bulunan bir prosedürü veya fonksiyonu yerel bir programda çalıştırmak için kullanılır.
RPC tabanlı API’ler, genellikle düşük seviyeli sistem etkileşimleri gerektiren senaryolarda önemli bir rol oynarlar. Ancak daha az kullanılırlar. Bu tür API’ler, dağıtık sistemler ve gerçek zamanlı uygulamalar gibi verimli ve düşük seviyeli iletişim gerektiren uygulamalar için özellikle uygundur.
Günümüzde Kullanılan API Örnekeri
API’ler, günümüzde birçok modern yazılım platformunun vazgeçilmez bir parçası haline gelmiş ve hatta olmazsa olmaz hale gelmiştir. Günlük bilgisayar kullanıcıları, farkına varmasalar bile, geniş bir API yelpazesinden faydalanırlar. Güncel API kullanım örnekleri şunlardır:
Sosyal Medya API’leri
Birçok kullanıcısı olan Twitter, Facebook, Instagram gibi sosyal medya platformları platform ile uzak uç noktalar arasında iletişim kurmak için API’leri kullanır.
Kimlik Doğrulama ve Oturum Açma API’leri
Bugünün son derece bütünleşik yazılım ortamları, tek bir oturum açma yeteneği sağlamak için API’leri kullanır. Örnek verecek olursak, bir uygulama kullanıcının uygulamaya giriş yapması için “Google veya Facebook” aracılığı ile oturum açma seçenekleri sunabilir. Bu durum, kullanıcıların erişim sağlamak istediği uygulama ve siteler için yeni bir hesap oluşturma ihtiyacını ortadan kaldırır. Ancak, söz konusu API, birden çok uygulamanın kimlik doğrulamasını etkili bir biçimde arka planda birleştirir.
Finans ve Ödeme API’leri
Bankaların uzak kullanıcıları, uzaktan para yatırma, çekme, transfer ve elektronik ödeme işlemlerini gerçekleştirmek için bankanın arka uç sistemlerine bağlanması gerekir. Bu bağlantı API’ler aracılığı ile sağlanır. Örneğin, PayPal gibi finansal bir işletme, kullanıcıyı PayPal hesabına bağlamak için API’leri kullanır.
Seyahat ve Otel Rezervasyon API’leri
Havayolu seyahatleri planlayan ve bilet satın alan kullanıcılar, havayolu şirketinin API’sinden yararlanırken, konaklama arayan ve oda rezervasyonu yapan kullanıcılar da otel şirketinin API’sini kullanır.
İşletmeniz için Doğru API Türünü Nasıl Seçersiniz?
Her API’nin kendine özgü farklı avantajları ve dezavantajları vardır. Burada dikkat etmeniz gereken işletmenizin benzersiz ihtiyaçlarına uygun olan en doğru API entegrasyon türünü seçmek ve en iyi API yönetiminden yararlanmaktır.
API seçiminizi yaparken aşağıdakileri bilmenizde ve buna göre yol almanızda fayda vardır:
Public APIs: Eğer API’nin herkesin kullanımına açık olmasını, sisteminizin genişlemesini ve daha geniş bir kitleye ulaşmak istiyorsanız public API’leri kullanabilirsiniz.
Partner APIs: Eğer API’nizi güvenilir harici ortaklarla veya şirketlerle paylaşmak istiyorsanız Partner APIs tercih edebilirsiniz. Çünkü bu API türü, güvenli ve kontrollü veri alışverişi sağlar ve işbirliği yapılan taraflar arasında güvenilir bir iletişim ortamı oluşturur.
Internal APIs: İşletmeniz genelinde kesintisiz iletişim ve veri paylaşımı istiyorsanız internal APIs tercih edebilirsiniz.
Composito APIs: Eğer birden API’den gelen verileri tek bir arayüzde birleştirmek ve karmaşık işlemleri basitleştirmek istiyorsanız bu API türünü göz önünde bulundurabilirsiniz.
REST: Ölçeklenebilirliğe, basitliğe ve uygulama kolaylığına ihtiyaç duyuyorsanız RESTful API’lerini kullanabilirsiniz.
SOAP: Finans ve sağlık sektörlerindeki işlemler gibi yoğun güvenlik önlemlerine ihtiyaç duyuyorsanız SOAP’ı tercih edebilirsiniz.
RPC: Eğer dağıtık sistemlerde veya gerçek zamanlı uygulamalarda etkili, düşük seviyeli bir iletişim ihtiyacınız varsa, RPC temelli API’ler uygun bir tercih olabilir. Bu tür API’ler, verimli bir iletişim sağlar ve dağıtık sistemler arasında veri alışverişi için güvenilir bir çözüm sunar.
API, farklı uygulama ve sistemler arasında entegrasyon oluşturma yöntemidir. MIP, bu tür bir entegrasyonu sağlamak amacıyla tasarlanmış bir iPaaS çözümüdür. İşletmelerin farklı sistem ve yazılımları arasında veri akışı sağlar, iş akışlarını otomatikleştirir ve veri entegrasyonunu maksimumum seviyeye çıkarır.
MIP, hazır entegrasyon çözümleri sayesinde entegrasyon geliştirme süreçleri için gerekli olan maliyet ve zaman kaybının önüne geçer. İşletmelerin entegrasyon süreçlerini hızlı bir şekilde tamamlamasını sağlar. Çözümlerimiz hakkında daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
