İşletmeler, dijital dönüşüm süreçlerinde verimli çalışmak için farklı sistemleri bir arada çalıştırmak zorundadır. Middleware yazılımı, bu sistemler arasında entegrasyon sağlayarak otomatik veri akışı sağlayan bir çözümdür. İş sürçelerinin daha uyumlu olmasını sağlar ve verimliliği artırır. Bu blog yazımıza middleware yazılımlarının faydalarını ve kullanım alanlarını inceleyeceğiz.
Bir Örnekle Middleware Nedir?
Middleware, farklı uygulamalar, sistemler ve veritabanları arasında etkileşim ve veri akışı sağlayan bulut hizmetleridir. Uygulamalar ve veriler arasında bir köprü görevi görür. Bu sayede sistemler arasında kesintisiz iletişim sağlar ve veri akışını düzenler. Geliştiricilerin ve operatörlerin uygulamaları daha verimli bir şekilde oluşturmasına ve dağıtmasına yardımcı olur.
Bir örnek üzerinden middleware kavramını açıklayalım:
- Örnek: E-Ticaret Sitesi
Bir e-ticaret sitesi düşünün. Bu site, farklı sistemlerin birlikte çalışmasını gerektirir:
Web Uygulaması: Kullanıcıların ürünleri görüntülediği, sepete eklediği ve satın alma işlemlerini gerçekleştirdiği ön yüz.
Veritabanı: Ürün bilgileri, kullanıcı hesapları, siparişler ve envanter gibi verilerin saklandığı sistem.
Ödeme İşleme Sistemi: Kredi kartı ve diğer ödeme yöntemleriyle ödemelerin gerçekleştirildiği sistem.
Lojistik Sistemi: Siparişlerin depodan alınıp müşteriye gönderildiği süreçleri yöneten sistem.
- Middleware’in Rolü
Bu sistemlerin birbirleriyle etkin bir şekilde iletişim kurması için middleware kullanılır. İşte middleware’in bu örnekte nasıl çalıştığı:
Veri Akışı: Kullanıcı bir ürün satın aldığında, web uygulaması bu bilgiyi veritabanına kaydeder. Middleware, web uygulaması ile veritabanı arasında veri alışverişini sağlar.
Ödeme İşlemi: Kullanıcı ödeme yaptığında, web uygulaması ödeme bilgilerini ödeme işleme sistemine gönderir. Middleware, ödeme işleminin güvenli ve sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.
Lojistik Yönetimi: Ödeme onaylandıktan sonra, sipariş bilgileri lojistik sistemine iletilir. Middleware, siparişin doğru bir şekilde işlenip müşteriye ulaştırılmasını koordine eder.
Middleware Nasıl Çalışır?
Middleware, geliştiricilerin her seferinde özel entegrasyonlar oluşturmadan uygulama bileşenlerine, cihazlara veri kaynaklarına, veya bilgi işlem kaynaklarına bağlanmalarını sağlar.
Farklı uygulamaların ve hizmetlerin JSON (JavaScript Object Notation), REST (Representational State Transfer), XML (Extensible markup language), Simple Object Access Protocol (SOAP) veya web hizmetleri gibi yaygın mesajlaşma çerçeveleri üzerinden iletişim kurmasını sağlayarak işlev görür.
Veri aktarım süreçlerinde kullanılan bu ortak mesajlaşma sistemleri, farklı uygulamalar arasında veri alışverişini ve entegrasyonunu kolaylaştırır. Böylece, farklı programlama dillerinde geliştirilmiş uygulamaların birbiriyle etkileşimde bulunmasını mümkün kılar.
Middleware Bileşenleri Nelerdir?
Ara katman yazılımı, aşağıdaki bileşenlerin bir araya gelmesiyle oluşur:
- Yönetim Konsolu: ara yazılım aktivite ve yapılandırmaları için genel bakış sunar.
- Ortak Mesajlaşma Çerçevesi: Middleware yazılımları, uygulamalar, hizmetlerle iletişim kurmak için SOAP, JSON, REST gibi mesajlaşma hizmetleri kullanır.
- İstemci Arayüzü (uygulama arayüzü): Uygulama, veritabanları veya sistemler arasında iletişim kurar.
- Middleware Dahili Arayüz: İlgili bileşenlerin uyumlu çalışmasına yardımcı olur.
- Platform Arayüzü: Yazılımların uyumlu olmasını sağlar.
- Sözleşme Yöneticisi: Uygulama veya sistemlerin veri alışverişi sırasında izlemesi gereken prosedürleri belirler.
- Oturum Yöneticisi: Middleware ve uygulamalar arasında yüksek güvenlikli iletişim kanalları oluşturur.
- Veri tabanı Yöneticisi: Bu bileşen, farklı veri tabanlarını entegre eder.
- Çalışma Zamanı İzleyicisi: Middleware, veri akışlarını sürekli olarak takip eder ve geliştiricilere raporlar sunar.
Middleware Türleri
Middleware, kullanım amaçlarına göre birçok türü vardır. Bazıları belirli bağlantı türlerine yönelirken, diğerleri belirli uygulama bileşenlerine veya uygulamalara yönelir. Bazı middleware türleri, belirli geliştirme görevleri için özel yetenekleri bir araya getirir. Yaygın kullanılan middleware türlerinden bazıları aşağıdaki gibidir:
Uygulama Programlama Arayüzü (API)
API Middleware’ı geliştiricilerin API’ler oluşturup sunmalarını ve yönetmelerini sağlayan araçlar sunar. Bu sayede diğer geliştiriciler, bu API’lere kolaylıkla bağlanabilirler. API ağ geçitleri, API yönetim platformları API ara yazılımlarına örnektir.
Mesaj Odaklı Ara Yazılım (MOM)
MOM, farklı mesajlaşma protokollerini kullanan uygulama bileşenleri arasında mesaj alışverişi için iletişim kurmayı mümkün kılar. MOM, farklı uygulamalar arasında mesajları çevirebilir veya dönüştürebilir. Buna ek olarak, bu mesajların doğru bileşenlere doğru sırayla ulaşmasını sağlar.
Object Request Broker (ORB)
Nesne İstek Aracısı (ORB) yazılımı, bir uygulama nesnesinden gelen isteklerin, dağıtılmış ağdaki başka bir nesne veya bileşen tarafından yerine getirilmesini sağlar. Bu süreçte ORB, isteklerin iletilmesinde aracı rolü üstlenir.
Remote Procedure Call (RPC) Middleware
RPC, bir uygulamanın başka bir uygulamayı, ister aynı bilgisayarda ister farklı bir bilgisayarda veya ağda olsun, sanki her iki uygulama da aynı sistemin parçasıymış gibi bir yordamı çalıştırmasını sağlar.
Veritabanı Ara Yazılımı
Veritabanı yazılımı, arka uç veritabanlarına erişimi ve etkileşimi kolaylaştırır. Genellikle bu tür yazılımlar bir SQL veritabanı sunucusu olarak işlev görür.
Cihaz Ara Yazılımı
Belirli bir mobil işletim sistemi için uygulama geliştirmeye yönelik entegrasyon ve bağlantı yetenekleri sunar. Bu yazılım, mobil cihazlarla uyumlu uygulamaların oluşturulmasını sağlar.
Uygulama Entegrasyon Ara Yazılımı
Kurumsal uygulama entegrasyonu, işletmelerin farklı sistem ve uygulamalarını entegre etmesini sağlar.
